Cái ơ đất

Bây giờ có mấy nhà còn sử dụng ơ đất để nấu ăn?!!? Mấy bạn trẻ bây giờ nhìn thấy cái ơ đen đúa xấu xí là thấy ghê rồi nói chi đến chuyện ăn với uống. Nhưng đối với ngoại và má tôi thì kho thịt, cá mà không dùng ơ đất là không được. Với má tôi thì lý do để sử dụng ơ đất là vì sức khỏe: "Nồi nhôm hay inox mà ra ten ăn bệnh chết". Còn ngoại thì đơn giản hơn : "Kho thì phải dùng ơ đất, chứ ba cái đồ nhôm kho không ngon".
Nhà ngoại tôi lúc nào cũng có hai cái ơ đất, một cái nhỏ dùng kho cá, một cái lớn hơn dùng để kho thịt. Trong nhà lúc nào ngoại cũng kho sẵn nồi thịt kho trứng với nước dừa vì ngoại tôi có bảy đứa con mà chỉ còn Dì Sáu tôi ở với ông bà ngoại thôi còn lại đều có gia đình và ở riêng hết, dù không quá xa nhưng cũng không có ai ở gần sát vách nên bà ngoại lúc nào cũng chuẩn bị sẵn nồi thịt kho trong chạn và cơm nấu cơm bao giờ cũng dư vài chén cho "Con cháu có ghé thăm có cái mà ăn" dù má tôi cật lực phản đối chuyện ngoại lúc nào cũng lọ mọ coi vừa hết nồi thịt này lại chuẩn bị kho nồi khác làm ông ngoại với dì Sáu tôi suốt ngày chỉ ăn thịt kho. :(
Cho đến bây giờ, tôi chưa thấy ai kho thịt ngon hơn ngoại tôi, kể cả má. Dù má cũng làm y chang như vậy. Công thức ướp thịt kho của ngoại đơn giản lắm, áp dụng cho 1kg thịt đùi :
- 1 củ hành tím + 1 củ tỏi + 1 trái ớt sừng trâu bỏ hột (vì không ăn cay) + 1 muỗng cafe đường bỏ tất cả vô cối quết cho nhuyễn mà không băm vì băm không thơm (đường để khi quết không vị văng tỏi hành ớt ra ngoài). Ướp hỗn hợp đó với thịt + 1 muỗng cafe muối đem ra phơi nắng khoảng một buổi (2-3 tiếng). Lấy nước của hai  trái dừa nạo (dừa tươi) pha thêm 1 chén nước lạnh đun sôi rồi cho thịt đã ướp và phơi nắng vào, hớt bọt, nấu cho mềm rệu thịt rồi mới cho trứng và  nước mắm vào nêm nếm cho vừa ăn. Ngoại nói ớt và phơi nắng để cho miếng thịt mỡ trong (mà tôi không biết trong để mần chi :(...) Má cũng làm như vậy nhưng không hiểu sao không ngon bằng có lẽ là ngoại tôi dùng ơ đất và nấu bằng củi không xài gas như má.
Cái ơ đất mới nhìn rất đẹp nhưng muốn xài được lâu bền phải làm cho nó đen đúa xấu xí lại gọi là tan, tan ơ đất rất công phu thường là tan 2-3 cái mới xài được 1 cái. Tía tôi làm nhiệm vụ tan ơ đất cho cả nhà, đầu tiên là mua 2-3 cái ơ về lấy cám cho heo ăn í (hổng phải thức ăn gia súc nha) đổ đầy nồi, nấu bằng củi khoảng tiếng nếu không nứt hay bể gì thì làm tiếp bước 2: đổ đầy nồi nước đun cho sôi đun khoảng 2-3 nồi nước như vậy nếu không có gì thì làm tiếp bước 3: lấy 1 cục mỡ bỏ vô nồi lăn qua lăn lại cho tan hết cục mỡ nếu không bị nứt thì sử dụng được lâu với điều kiện là tránh đổ nước nguội vào nồi khi nồi còn nóng nếu không rất dễ nứt.
Ơ đất không còn được nhiều nhà dùng nữa vì bây giờ có rất nhiều dụng cụ làm bếp sạch đẹp tiện lợi hơn nhiều. Nhưng tôi bảo đảm với các bạn là thịt cá kho bằng ơ đất là thơm và ngon nhất. Không tin các bạn thử xem!

Thịt kho trứng không dùng nước màu mà thịt vàng óng hấp dẫn vô cùng

Cá lòng tong kho tiêu. Con cá cứng và thơm nứt mũi